Στο βορειοανατολικό άκρο του νησιού της Λευκάδας πολύ κοντά στην ηπειρωτική ακτή, μόλις περνάμε τη θολωτή γέφυρα, μας υποδέχεται η πρωτεύουσα του νησιού, η Λευκάδα.
Η πόλη με τα κεραμόσκεπα, ξυλόδετα κτίρια και το πράσινο τοπίο γύρω της, έχει τη δική της φυσιογνωμία. Η παλιά πόλη έχει μεσαιωνικά χαρακτηριστικά και η ταπεινότητά της συγκινεί τους επισκέπτες.
Λίγο πιο έξω από τη πόλη, το φρούριο της Άγιας Μαύρας, χτισμένο δίπλα στη λιμνοθάλασσα παραμένει ακοίμητος φύλακας και προστάτης της, από τον 14ο αιώνα και έχει πολλά να μας αφηγηθεί. Το φρούριο της Αγίας Μαύρας χτίσθηκε από τους Φράγκους στην αρχική του μορφή το 1300 και αποτελεί υπόδειγμα οχυρωματικής τέχνης. Μάχες με άγριους πειρατές, σθεναρή αντίσταση στους Τούρκους, αλλά και στο χρόνο και στους σεισμούς.
Εκεί υψώθηκε η σημαία της Ανεξαρτήτου Επτανήσου Πολιτείας το 1810. Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα τον Αύγουστο μήνα φιλοξένησε τις Γιορτές Λόγου και Τέχνης και το Διεθνές Φεστιβάλ Φολκλόρ.
Στο λιμάνι της πόλης είναι συγκεντρωμένες πολλές υπηρεσίες για τη εξυπηρέτηση επισκεπτών, από τα ξενοδοχεία μέχρι τα καΐκια για ημερήσιες εκδρομές στα γύρω νησάκια. Τόπος καθημερινής συνάντησης η κεντρική πλατεία όπου στη δυτική της πλευρά δεσπόζει ο Ναός του Αγίου Σπυρίδωνος που είναι ο πρώτος Ναός της πόλης και χαρακτηρίζεται ως θρησκευτικό, πολιτιστικό και ιστορικό μνημείο.
Στη πόλη της Λευκάδας μπορεί να επισκεφθεί κανείς:
-
Το Αρχαιολογικό μουσείο που στεγάζεται στο ισόγειο του Δημαρχείου Λευκάδας και είναι ένα από τα πιο αξιόλογα της Ελλάδας.
-
Το Λαογραφικό μουσείο του ΟΡΦΕΑ που στεγάζεται σε παραδοσιακό κτίριο, ήταν παλιό αρχοντικό, σε πάροδο της κεντρικής αγοράς πλησίον της κεντρικής πλατείας.
-
Το μουσείο Μεταβυζαντινής Τέχνης το οποίο βρίσκεται στον επάνω όροφο της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Λευκάδας η οποία στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο στη καρδιά της παλιάς πόλης.
-
Το μουσείο φωνογράφου το οποίο είναι ιδιωτικό και βρίσκεται σε προσβάσιμη θέση σε πάροδο της κεντρικής Αγοράς.
-
Τη Χαραμόγλεια Ειδική Λευκαδίτικη Βιβλιοθήκη (Χ.Ε.Λ.ΒΙ) η οποία ανήκει στο Δήμο Λευκάδας και βρίσκεται στο ανώγειο παραδοσιακού διώροφου δημοτικού κτιρίου στο Μαρκά. Η Χ.Ε.Λ.ΒΙ, έργο ζωής του αείμνηστου Τέλη Χαραμόγλη, περιέχει ένα πλούσιο και σπάνιο υλικό καθώς και ότι έχει γραφεί για τη Λευκάδα και παράλληλα ότι έχουν γράψει Λευκαδίτες σε όλους τους τομείς της Επιστήμης και της Τέχνης. Στο ισόγειο λειτουργεί η αίθουσα Τέχνης του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Λευκάδας η οποία φέρει το όνομα του μεγάλου Λευκαδίτη διεθνούς φήμης, ζωγράφου, αείμνηστου ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΣΤΑΜΟΥ στην οποία πραγματοποιούνται σε ετήσια βάση εκθέσεις ζωγραφικής, γλυπτικής, χαρακτικής, φωτογραφίας κ.λπ.
-
Την ιστορική βιβλιοθήκη του αείμνηστου ΝΙΚΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ η οποία στεγάζεται στο ανώγειο διώροφου δημοτικού κτιρίου και η οποία σύντομα θα ανοίξει τις πόρτες της για τους ερευνητές και το κοινό.
-
Τη δημοτική πινακοθήκη η οποία στεγάζεται στο ισόγειο του δημαρχείου Λευκάδας και περιέχει έργα ζωγραφικής από εκατό(100) καλλιτέχνες ξένους και έλληνες, οι οποίοι παρουσίασαν έργα τους εδώ και είκοσι(20) χρόνια στις αίθουσες εκθέσεων του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Λευκαδίων.
-
Τις εκκλησίες της πόλης που ανάγονται στον 17ο αιώνα και διαθέτουν σπάνιες αγιογραφίες και αξιόλογα τέμπλα.
-
Τα γραφεία των πολιτιστικών σωματείων της Λευκάδας. Της Φιλαρμονικής, του Ορφέα, της Νέας Χορωδίας, του Τηλυκράτη και άλλων.
-
Τα αξιοθέατα της πόλης, Γύρα, Άγιο Ιωάννη, Βλαχέραινα, Αγία Μαρίνα, φρούριο Αγίας Μαύρας που βρίσκονται σε μικρή απόσταση από τη πόλη με άνεση και απρόσκοπτη πρόσβαση.
-
Τη Μονή Φανερωμένης που είναι η προστάτιδα της Λευκάδας και σημαντικός τόπος προσκυνήματος. Βρίσκεται 3 χλμ. έξω από τη πόλη και γιορτάζει του Αγίου Πνεύματος. Η θέση που είναι το μοναστήρι της Κυρα-Φανερωμένης προσφέρει μαγευτική θέα.